Επικράτηση της κοινής λογικής

Του Μάξιμου Χαρακόπουλου

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Μαΐου προκάλεσαν δικαιολογημένα γενική έκπληξη, τόσο για το εύρος της νίκης της Νέας Δημοκρατίας όσο και για την ελεύθερη πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και οι έρευνες της κοινής γνώμης που διαπίστωναν την υποχώρηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν μπόρεσαν να καταγράψουν το πραγματικό μέγεθός της. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές φαινόμενο στα πρόσφατα πολιτικά χρονικά της χώρας, καθώς εύλογα μια κυβερνητική θητεία προκαλεί φθορές στο κυβερνών κόμμα. Ωστόσο, εδώ παρακολουθήσαμε το αντίστροφο. Την Νέα Δημοκρατία να ενισχύεται έτι περαιτέρω, απολαμβάνοντας μια ισχυρή ψήφο επιδοκιμασίας, για το κυβερνητικό της έργο και, συνάμα, εμπιστοσύνης για την επιτάχυνση της πολιτικής της σε μια νέα τετραετία. Αν δεν ήταν, μάλιστα, η νάρκη του εκλογικού συστήματος, η διαδικασία θα είχε ήδη λήξει και δεν θα χρειαζόταν η επανάληψη των εκλογών της 25ης Ιουνίου. Το κέρδος, ωστόσο, που αποκομίσαμε είναι ότι η λαϊκή ψήφος έβαλε οριστική ταφόπλακα στο διαχρονικό μοτίβο της αριστεράς για την ηθική υπεροπλία της ανόθευτης και άδολης απλής αναλογικής.
Ανιχνεύοντας τις αιτίες του πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος, το πρώτο που μπορεί να διαπιστώσουμε είναι ότι στην ουσία επισφραγίζουν μια επιστροφή στην κανονικότητα ή τουλάχιστον την διάθεση της ελληνικής κοινωνίας να κλείσουμε οριστικά το κεφάλαιο της μακράς κρίσης. Κι αυτό καταδεικνύεται πρωτίστως από την καταψήφιση του ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος που ήταν γέννημα αυτής της δομικής κρίσης που βίωσε η χώρα από τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Ο καταγγελτικός λόγος του κόμματος αυτού, που κινείτο για χρόνια σε μονοψήφια ποσοστά, συγκεντρώνοντας στους κόλπους του ποικίλες τάσεις και «φυλές» της ευρύτερης αριστεράς, βρήκε εύφορο έδαφος να αναπτυχθεί σε συνθήκες κατάρρευσης της εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα. Η τοξικότητα που εξέπεμπε στην πολιτική ρητορική του, ο διχαστικός του λόγος, η επιθετική διάθεση διέγειραν και ικανοποιούσαν τις συναισθηματικές διαθέσεις ενός σημαντικού τμήματος της ελληνικής κοινωνίας που είχε πληγεί από την οικονομική κρίση. Το ίδιο, άλλωστε, γινόταν και από άλλα σχήματα που εμφανίστηκαν την ίδια περίοδο, ιδίως στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Το πολιτικό κλίμα της περιόδου δεν άφηνε τα περιθώρια ενός ψύχραιμου πολιτικού διαλόγου. Και έτσι φθάσαμε στην νίκη του λαϊκισμού και στην διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αλλά πολύ γρήγορα οι ψευδαισθήσεις κατέρρευσαν. Η πραγματικότητα εκδικήθηκε την υπερφίαλη ανευθυνότητα. Τι απέμεινε από την περίοδο 2015-2019; Ένα τρίτο μνημόνιο, μια ζημία 100 δισεκατομμυρίων, η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας για 99 χρόνια, η κάκιστη συμφωνία των Πρεσπών, τα «ανοιχτά σύνορα» για τους μετανάστες, η ανεξέλεγκτη δράση των μπαχαλάκηδων. Αυτό ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό μπόρεσε να δώσει. Και όταν ήρθε η διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, εν μέσω μάλιστα αλλεπάλληλων και αναπάντεχων εξωγενών κρίσεων, καταδεικνύοντας ότι υπάρχει ελπίδα και προοπτική, ο κύκλος των κομμάτων διαμαρτυρίας ως βασικών δρώντων στο πολιτικό σύστημα πλέον έκλεισε. Δυστυχώς, για τον κ. Τσίπρα, τα υποτιθέμενα ανοίγματά του προς το κέντρο, την μετριοπάθεια και τον ορθολογισμό έμειναν στον αέρα, γιατί ποτέ δεν τα πίστεψε. Συνέχιζε να πολιτεύεται με τοξικότητα, μηδενισμό, «πολακισμό», γιατί στην ουσία μόνον αυτό γνωρίζει να κάνει καλά. Ο ίδιος δήλωσε ότι έπαθε σοκ από το αποτέλεσμα. Κι όμως είναι αυτός που το προκάλεσε. Γιατί απλούστατα άφησε να τον ξεπεράσει η εποχή. Τώρα πλέον η ελληνική κοινωνία γύρισε την πλάτη και σε αυτόν και σε ό,τι αυτός εκφράζει, στρέφοντας το βλέμμα της στο μέλλον. Κάτι που πιστεύω ότι θα επιβεβαιωθεί και στις εκλογές της 25ης Ιουνίου.

Ο κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, πρώην υπουργός.

Μπορείτε να δείτε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε στον σύνδεσμο: https://www.thepresident.gr/2023/06/06/epikratisi-tis-koinis-logikis-grafei-o-maximos-charakopoylos/

Το μεταναστευτικό ως όπλο του τουρκικού αναθεωρητισμού

Του Μάξιμου Χαρακόπουλου

Λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου και ενόψει της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Σουηδία, το πρώτο εξάμηνο του 2023, μετέβην στη Στοκχόλμη για συναντήσεις με ομολόγους μου των αντίστοιχων κοινοβουλευτικών επιτροπών, προκειμένου να τους καταστήσω κοινωνούς των ελληνικών θέσεων στο μείζον ζήτημα του νέου Συμφώνου για το Άσυλο και την Μετανάστευση.
Στους συνομιλητές μου τόνισα τις αυτονόητες αλήθειες, που συχνά λησμονούνται στην Εσπερία, όπου δυστυχώς κυριάρχησαν για χρόνια διάφορες ιδεοληψίες αλλά και προκαταλήψεις για τη χώρα μας, όπως και συνολικά για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Στη στρέβλωση της εικόνας της χώρας, όπως πληροφορούμαστε εσχάτως, ρόλο έπαιξαν και αρκετές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, με περίεργες διασυνδέσεις, οι οποίες λαμβάνουν αστρονομικά ποσά για την άσκηση του “ανθρωπιστικού τους έργου”.
Η Ελλάδα μπορεί να είναι θελκτικός προορισμός για τους Σκανδιναβούς τουρίστες, ταυτόχρονα, όμως, είναι και μια χώρα των ευρωπαϊκών συνόρων. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων και αποτελεί μοιραία τη βασική πύλη εισόδου για τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές από την Ασία και την Αφρική. Ροές που αυξάνονται λόγω των πολέμων, των διώξεων, των διακρίσεων, αλλά και της δημογραφικής έκρηξης που συμβαίνει στον πάλαι ποτέ “τρίτο κόσμο”.
Εξήγησα στους βόρειους εταίρους μας ότι τα σύνορα της πατρίδας μας τα διασχίζουν ετησίως -υπό την καθοδήγηση διακινητών- δεκάδες χιλιάδες μετανάστες, αναζητώντας την ευρωπαϊκή Εδέμ, και καλείται η Ελλάδα με τις μικρές της δυνάμεις να διαχειριστεί το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Ταυτόχρονα γειτνιάζουμε με μια χώρα, την Τουρκία, η οποία έχει αναγάγει το μεταναστευτικό σε εργαλείο της εξωτερικής της πολιτικής. Όχι μόνον για να δημιουργήσει προβλήματα αποσταθεροποίησης στην Ελλάδα, έναντι της οποίας ακολουθεί απροκάλυπτα αναθεωρητική πολιτική, διεκδικώντας τα νησιά της και δικαίωση για την… Τριπολιτσά του 1821, αλλά και για να εκβιάσει συνολικά την ευρωπαϊκή πολιτική. Άλλωστε, την ανατολίτικη αυτή τακτική του παζαριού την βιώνουν πια και οι Σουηδοί στο πετσί τους, με το αίτημά τους να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα για να πει το ναι, θέτει εκβιαστικά εξευτελιστικούς όρους σε ένα κράτος πρότυπο δημοκρατίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως είναι η Σουηδία.
Η αλήθεια είναι ότι οι Σκανδιναβοί μόλις προσφάτως, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνειδητοποίησαν τι εστί αναθεωρητισμός στις διεθνείς σχέσεις. Ξαφνικά αισθάνθηκαν μια πραγματική απειλή. Για την Ελλάδα, όμως, η απειλή αυτή διαρκεί δεκαετίες και τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ακόμη πιο επικίνδυνη. Και σε αυτήν την απειλή, το μεταναστευτικό γίνεται όπλο στα χέρια της αναθεωρητικής δύναμης. Γι΄αυτό και χρειάζεται η αλληλεγγύη όλων των κρατών-μελών της ΕΕ για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα προβλήματα αυτά. Και της τουρκικής επιθετικότητας αλλά και του μεταναστευτικού-προσφυγικού. Η αλληλεγγύη αυτή μπορεί να εκφραστεί μέσω του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο στην ΕΕ. Σε αυτό πρέπει επιτέλους να προβλεφθούν μέτρα που κατανέμουν ισομερώς το βάρος της διαχείρισης του μεταναστευτικού και όχι να φορτώνεται αποκλειστικά στις χώρες της πρώτης γραμμής. Και βεβαίως να προβλέπονται συγκεκριμένες, αυστηρές κυρώσεις για όσα κράτη-μέλη δεν δέχονται να αναλάβουν ούτε καν ασυνόδευτα ανήλικα. Παράλληλα, όμως, πρέπει να υπάρχουν κυρώσεις και για όσα τρίτα κράτη εργαλειοποιούν το μεταναστευτικό, το καθιστούν εργαλείο εκβιασμού και προώθησης της πολιτικής τους απέναντι στην Ευρώπη. Και όχι, όπως γίνεται τώρα, η Τουρκία να “επιβραβεύεται” με επιπλέον δισεκατομμύρια βοήθειας από τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων.
Σε κάθε περίπτωση, όλοι συμφωνούμε ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί αν σκύψουμε στην πηγή του, στις χώρες προέλευσης των προσφύγων και μεταναστών. Να επιδράσουμε επί τόπου, με συγκεκριμένες πολιτικές που θα δώσουν κίνητρα ανάπτυξης και θα συγκρατήσουν τον κόσμο στις εστίες του. Και γι’ αυτόν τον στόχο η ΕΕ μπορεί να πράξει πολύ περισσότερα από όσα έχει κάνει ως σήμερα.

Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας.

Δημοσιεύθηκε στο “Παρόν” στις 08.01.2023

Ισχυρή αποτροπή η μόνη γλώσσα που αντιλαμβάνεται η Άγκυρα

Του Μάξιμου Χαρακόπουλου

Η τουρκική επιθετικότητα κατά της Ελλάδος βρίσκεται σε διαρκή έξαρση,σχεδόν χωρίς διακοπή, ήδη επί μια τριετία. Η ρητορική που χρησιμοποιούν οι γείτονες είναι πρωτοφανής στα σύγχρονα διπλωματικά χρονικά, όπως το ανεκδιήγητο«θα έρθουμε μια νύχτα»,που υπονοεί ότι θα εισβάλουν σε ελληνικό έδαφος. Πρόκειται, ασφαλώς, για αξιοπρόσεκτο φαινόμενο, που αποδεικνύει την εμμονή της Άγκυρας έναντι της χώρας μας, αλλά και τους βαθύτερους στόχους που υποκρύπτει αυτή.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η γειτονική χώρα βιώνει μια κρίση μεγαλοϊδεατισμού, που επιτείνεται από την προσωπικότητα του ηγέτη της. Γιατί ο Ερντογάν ήταν αυτός που επέβαλε τον ισλαμισμό ως επίσημη ιδεολογία της Τουρκίας, παραμερίζοντας τις κοσμικές παρακαταθήκες του κεμαλισμού. Σφραγίδα αυτής της στροφής είναι και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, από μουσείο που την είχε κάνει ο Κεμάλ. Ταυτόχρονα, όμως, αυτός ο ισλαμισμός «παντρεύτηκε» με τον ακραίο εθνικισμό, μέσα από το όραμα της αναβίωσης μιας νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία θα αναδυθεί όχι μόνον ως περιφερειακή αλλά και παγκόσμια ακόμη υπερδύναμη. Αυτό το όραμα είναι που κινεί τους Τούρκους ιθύνοντες και, δυστυχώς, ένα πολύ μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας. Κι αυτό,επίσης, καθίσταται εργαλείο χειραγώγησης της κοινής γνώμης, ώστε να καλύπτονται οι εσωτερικές κοινωνικές και εθνικές αντιθέσεις,καθώς και τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα, όπως ο αχαλίνωτος πληθωρισμός.
Έτσι η Άγκυρα, εδώ και χρόνια, δρα ως αναθεωρητική δύναμη με καθαρά ιμπεριαλιστική τακτική, χρησιμοποιώντας στρατιωτικά μέσα για να επεκτείνει την επιρροή της, αλλά και κάθε άλλο πρόσφορο «εργαλείο», όπως οι μεταναστευτικές ροές, για να εκβιάσει επιθυμητές για την ίδια αποφάσεις. Το τελευταίο το ζήσαμε σε μαζική εκδοχή στην περίπτωση του Έβρου το 2020, και εξακολουθούμε να το βιώνουμε συχνά-πυκνά, παράλληλα με μια εκστρατεία συκοφάντησης της Ελλάδας, από δήθεν ανθρωπιστική σκοπιά. Και είναι, τουλάχιστον, ακατανόητη η ταύτιση πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα με αυτήν την ρητορική, που στο όνομα των «ανοικτών συνόρων», φθάνουν ακόμη και στην υποστήριξη ψευδών καταγγελιών, όπως αυτή για το δήθεν νεκρό κοριτσάκι - ζήτημα για το οποίο ακόμη αναμένουμε ένα έστω τυπικόmeaculpa από τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ανοχή της Δύσης
Ταυτόχρονα, η Τουρκία εκμεταλλεύεται επιτηδείως τον πόλεμο στην Ουκρανία, εμφανιζόμενη ως διαμεσολαβήτρια δύναμη, έτσι ώστε όχι μόνον να μην εφαρμόζει τις κυρώσεις που ολόκληρη η Δύση και οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν αποφασίσει κατά της Ρωσίας, αλλά να επιδίδεταισε εμπορικές δοσοληψίες με όλους τους εμπλεκόμενους. Προφανώς, σε αυτό το αποτέλεσμα συντείνει και ο φόβος της Δύσης, μην τυχόν απωλέσει ολοκληρωτικά την Άγκυρα, και αυτή καταλήξει στις αγκάλες της Μόσχας. Φόβος, βεβαίως, μάλλονβάσιμος, αφού η τουρκική πολιτική κινείται με τις δικές της στοχεύσεις. Αυτό αποκαλύπτουν, άλλωστε,οι πωλήσεις στρατιωτικού υλικού στο Κίεβο, η στήριξη στους Τάταρους της Κριμαίας, η συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας ή η προσπάθεια ελέγχου της Κεντρικής Ασίας μέσω του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών -όπουη Άγκυρα προσπάθησε, προσφάτως, να αναγνωρίσει τηνψευδοκυβέρνηση της κατεχόμενης Κύπρου, δίνοντάς της καθεστώς παρατηρητή.
Αυτήν όμως την, μερική, ανοχή εκμεταλλεύεται, όπου μπορεί ο Ερντογάν και αυτές τις ημέρες γινόμαστε μάρτυρες ακόμη μιαςστρατιωτικής επιχείρησης κατά του συριακού και ιρακινού εδάφους. Με αεροπορικά κτυπήματα-μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές-κτυπούν θέσεις των Κούρδων. Και είναι τουλάχιστον εξοργιστικό, καθώς οι Κούρδοιήτανεκείνοι που κατατρόπωσαν το Ισλαμικό Κράτος σε βόρειο Ιράκ και ανατολική Συρία. Παρ’ όλα αυτά, η καταδίκη από ΗΠΑ, ΕΕ αλλά και Ρωσία που έχει σημαντική επιρροή στη Συρία, είναι έως τώρα μόνον φραστική. Κι αυτή η χαλαρή αντίδραση ρίχνει νερό στον μύλο της τουρκικής αυθαιρεσίας.

Οι αιτίες επιθετικότητας
Αυτή η τουρκική δραστηριότητα οφείλεται σε δύο ταυτόχρονες αιτίες. Η μία, η δημιουργία του νεοοθωμανικού χώρου που αναφέραμε. Η Άγκυρα θέλει να κατακτήσει νέα εδάφη. Και ειδικά στη Συρία, που βρέθηκε στο χάος λόγω του εμφυλίου πολέμου, αλλά και την μυωπική πολιτική ξένων παραγόντων, βρίσκει το ιδανικό θύμα. Στα εδάφη που ελέγχει και που θέλει να επεκτείνει σχεδιάζει να εγκαταστήσει φιλικούς προς αυτήν σουνιτικούς πληθυσμούς, που τώρα διαβιούν ως πρόσφυγες στην Τουρκία. Μια τακτική που ακολούθησε και στην περίπτωση της Αλεξανδρέττας,αλλά και της κατεχόμενης Κύπρου, με την εγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων εποίκων από την Ανατολία.
Η δεύτερη αιτία είναι οι επερχόμενες εκλογές που θα γίνουν σε λίγους μήνες, εντός του 2023. Το έτος είναι συμβολικό, καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκική Δημοκρατίας. Και ο Ερντογάν έχει υψώσει πολύ τον πήχη των προσδοκιών στο τουρκικό εκλογικό σώμα. Γι’ αυτό χρειάζεται να του δείξει έμπρακτα αποτελέσματα. Ειδικά όταν υπάρχει μια αντιπολίτευση, η οποία, πλειοδοτεί σε εθνικιστικό παροξυσμό.
Για τον Τούρκο πρόεδρο, όμως, αυτό που δεν τον αφήνει να κοιμηθεί είναι η εμμονή του με τον ελληνισμό. Γνωρίζει ότι ο νεοοθωμανισμός του δεν έχει καμία τύχη όσο η Ελλάδα και η Κύπρος εξακολουθούν να είναι κυρίαρχα κράτη, να μην υποτάσσονται στην τουρκική βουλιμία, να ασκούν ανεξάρτητη και κυρίαρχη εξωτερική πολιτική, να ασκούν όλα τα διπλωματικά μέσα και να λαμβάνουν όλα τα στρατιωτικά μέτρα που τους επιτρέπουν να προστατεύουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Και μπορεί να ξεδιπλώνει όλη την ατζέντααπαράδεκτων διεκδικήσεων, απαιτώντας μάλιστα τηναποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, την ώραπου στις μικρασιατικές ακτέςεδρεύει η στρατιά του Αιγαίου και ο τουρκικός στρατός εξοπλίζεται σαν αστακός, ωστόσο γνωρίζει ότι κανένα εγχείρημα δεν θα έχει τύχη γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινούμενη δραστήρια καιπολυεπίπεδαέχει δημιουργήσει ένα αδιαπέραστο τείχος,όπου σκοντάφτει κάθε τουρκική πρόκληση.
Κατ’ αρχάς, ξεπάγωσε τα εξοπλιστικά προγράμματα, μετά από μια μακρά περίοδο στασιμότητας, λόγω και της οικονομικής κρίσης. Στον ουρανό του Αιγαίου η ελληνική Πολεμική Αεροπορία έχει πλέον το επάνω χέρι, με τα γαλλικά Ραφάλ και με την αναβάθμιση μεγάλου μέρους του υπάρχοντος στόλου της Π.Α., ενώ επίκειται και η προμήθεια των F35. Προφανώς, αυτή η υπεροπλία δίνει δυνατότητες δράσης σε ευρύτερο πεδίο στην ανατολική Μεσόγειο. Κοσμογονία, όμως, σημειώνεται και στο Πολεμικό Ναυτικό. Μετά τις φρεγάτες Μπελαράακολουθεί η προμήθεια κορβετών, ενώ, ήδη ξεκινά μετά από δεκαετίες και η αναγέννηση των ελληνικών ναυπηγείων, που ελπίζουμε να έχουν καθοριστικό ρόλο στα εξοπλιστικά προγράμματα του ναυτικού.

Διπλωματικές επιτυχίες
Καθόλου,όμως,υποδεέστερες δεν είναι και οι επιτυχίες της ελληνικής διπλωματίας. Το πλέγμα των συμμαχιών με χώρες όπως η Γαλλία, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, οι αραβικές χώρες του Κόλπου, η Αίγυπτος, έχει δημιουργήσει μια νέα ισορροπία. Πλέον έχουν πληθύνει όσοι αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία συνιστά έναν μόνιμο ταραξία της περιοχής, έναν σταθερό παραβάτη του διεθνούς δικαίου, μια αναθεωρητική και,άρα, επικίνδυνη δύναμη.
Για αυτόντον λόγο η Άγκυρα καταφέρεται εναντίον όσων δεν αποδέχονται τις πρακτικές της. Και βεβαίως, γίνεται ακόμη πιο νευρική όσο η Ελλάδα αναβαθμίζεται γεωστρατηγικά, σε μια νέα αρχιτεκτονική της ασφάλειας που οικοδομείται στην ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια. Γιατί οι τουρκικοί σχεδιασμοί ακυρώνονται. Γι’ αυτό ποντάρει πλέον στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που αμφισβητεί την ελληνική ΑΟΖ, ελπίζοντας ότι μέσω αυτού θα εκβιάσει την Ελλάδα και τη διεθνή κοινότητα, για να επιβάλει διαπραγματεύσεις με τους δικούς της όρους. Την απάντηση,όμως,την πήρε με το Μνημόνιο Κατανόησης για ζητήματα Έρευνας και Διάσωσης που υπέγραψαν Ελλάδα και Αίγυπτος, με ενέργειες των Δένδια- Παναγιωτόπουλου,το οποίο καλύπτει τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των δύο χωρών. Και κοντά σε αυτά, ο κολοσσός της ExxοnMobil προτίθεται να επεκτείνει τηνέρευνα για υδρογονάνθρακες νότια της Κρήτης.
Είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Ωστόσο, η χώρα μας έχει χαράξει μια γραμμή ισχυρής αποτροπής, και έχει καταστήσει σαφές ότι δεν αποδέχεται καμία αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Παράλληλα, παραμένει δύναμη ειρήνης και ανοιχτή σε συνομιλίες που αφορούν αποκλειστικά τις θαλάσσιες ζώνες. Και πάντοτε εντός του πλαισίου που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Με όσους εκτοξεύουν απειλές και επιδίδονται σε κουτσαβακισμούςδεν υπάρχει περιθώριο συνεννόησης.-

Ο δρ. Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, πρώην αναπληρωτής υπουργός.

Οι κρίσεις ωρίμασαν τις αλλαγές στη γεωργία

Του Μάξιμου Χαρακόπουλου

Η πρωτογενής παραγωγή δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τις αναταράξεις της τελευταίας δεκαετίας. Αντιθέτως, δοκιμάστηκε σφόδρα, θέτοντας σε επισφάλεια την συνέχιση της δραστηριότητας πολλών αγροτών και κτηνοτρόφων. Ο οικονομικός μαρασμός που προκάλεσε η κρίση του 2010 και εντεύθεν, οι απροσδόκητες επιπτώσεις της πανδημίας στη διαθεσιμότητα προϊόντων και εφοδίων, η ακρίβεια στην ενέργεια που εκτοξεύτηκε πανευρωπαϊκά λόγω του πολέμου και οι πρωτόγνωρες ζημιές ελέω κλιματικής αλλαγής, προκάλεσαν σοβαρούς κλυδωνισμούς, ενώ επέτειναν το κλίμα αβεβαιότητας στον αγροτικό κόσμο.
Ωστόσο, τα απανωτά αυτά “χτυπήματα” δημιούργησαν το υπόβαθρο για να ωριμάσουν αλλαγές που έπρεπε εδώ και χρόνια να γίνουν πράξη. Έτσι, οι εκτεταμένες ζημιές σε καλλιέργειες και υποδομές από τον “Ιανό” στα Φάρσαλα και την Καρδίτσα, προκάλεσαν την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου, ώστε να διασφαλιστούν ταχύτερες διαδικασίες κρατικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων. Κάτι αντίστοιχο συνέβη με τις εκτεταμένες ζημιές από τον καθολικό παγετό του 2021, όπου η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέδωσε την “ξεχασμένη” επί χρόνια κρατική συνεισφορά στον ΕΛΓΑ, ώστε να υπάρξει επαρκής ρευστότητα για να αποζημιωθούν οι πληγέντες. Ομοίως, κατά την πανδημία η πολιτεία προέβη σε αιτιολογημένες “κορονοενισχύσεις” για τα προϊόντα και τους κλάδους που επλήγησαν, ενώ, στην ενεργειακή κρίση, “επιδότησε” το κόστος για την πρωτογενή παραγωγή στο ρεύμα άλλα και στα καύσιμα, επαναφέροντας το “αγροτικό πετρέλαιο”.
Προφανώς και τα μέτρα αυτά δεν αρκούν. Βεβαίως, η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι όσο τα δημοσιονομικά το επιτρέπουν λαμβάνει νέα μέτρα στήριξης. Πρωτίστως, όμως, θα πρέπει να εστιάσουμε στις δομικές αλλαγές που απαιτούνται στον αγροτικό τομέα, οι οποίες παρεμπιπτόντως έχουν ωριμάσει και στις τάξεις των αγροτών.
Η σύγχρονη γεωργία βασίζεται στην ανταγωνιστικότητα, στην επιχειρηματικότητα, στην αρτιότερη εκμετάλλευση και διαχείριση των πόρων και του περιβάλλοντος. Και επειδή αποκτά όλο και ισχυρότερη σύνδεση με τις αγορές κατευθύνεται προς την παραγωγή προϊόντων με συγκεκριμένη ταυτότητα, γεγονός που απαιτεί νέες μεθόδους καλλιέργειας, διαχείρισης, τυποποίησης και εμπορίας. Εδώ, η συμβολή της πολιτείας επιβάλεται να είναι καθοριστική, καθώς θα πρέπει να διασφαλίσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την ομαλότερη μετάβαση από την γεωργία που συντηρείται από τις επιδοτήσεις στην γεωργία που ανεβαίνει σκαλοπάτια στην κλίμακα της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης αγοράς.
Οι αλλαγές που απαιτούνται δεν είναι ρηξικέλευθες, ούτε καινοτομίες που θα εντυπωσιάσουν. Είναι απλές λύσεις που εύλογα προκύπτουν από όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια. Το δύσκολο είναι η εφαρμογή τους. Θα πρέπει να υιοθετηθούν από το σύνολο των αγροτών και να στηριχθούν επαρκώς από την πολιτεία.

1. Αναδιάρθρωση καλλιεργειών
Φέτος, ειδικά στα φρούτα, υπήρξαν προβλήματα με την διάθεση και τις χαμηλές τιμές, παρότι η παραγωγή από πλευράς ποιότητας και ποσότητας ήταν καλή. Πλέον, οι ίδιοι οι αγρότες ζητούν να εφαρμοστούν προγράμματα αναδιάρθρωσης ώστε, δεδομένων των αυξήσεων στο κόστος παραγωγής, να μπορέσουν να μετριάσουν το κόστος αντικατάστασης ποικιλιών ή ειδών στις πολυετείς δενδρώδεις καλλιέργειες. Η εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα αποδοτική σε φρούτα που προορίζονται για τη βιομηχανία π.χ. βιομηχανικό ροδάκινο, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα συνωστισμού σε κάποιες ποικιλλίες ή σε περιοχές που ταλαιπωρούνται συχνά από παγετούς σε ευαίσθητα είδη, όπως τα αμύγδαλα σε πεδινές παγετόπληκτες περιοχές. Ταυτόχρονα, μπορεί να προωθηθεί η μηχανική συλλογή και η ανάπτυξη της συμβολαιακής γεωργίας.

2. Ενδυνάμωση συνεργατικών σχημάτων
Στη χώρα μας, η μέση καλλιεργούμενη έκταση ανά αγρότη υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με χώρες που παράγουν ομοειδή προϊόντα στην παγκοσμιοποιημένη πλέον αγορά. Συνεπώς, η μόνη βιώσιμη λύση είναι η συνένωση και συνδιαχείριση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων υπό ένα συνεργατικό σχήμα, το οποίο θα μοιράζεται πόρους και έξοδα με οικονομίες κλίμακος, θα μπορεί να υπόκειται ευκολότερα σε επιστημονική παρακολούθηση για να δημιουργήσει ποιότητα και καινοτομία, να συμμετέχει σε επιδοτούμενα προγράμματα, να συγκεντρώνει όγκο παραγωγής και εν τέλει να ανταγωνίζεται με ευνοϊκότερους όρους αγορές που θα δίνουν υπεραξία στο προϊόν και περισσότερα έσοδα στα μέλη.

3. Αλλαγές στην αγροτική ασφάλιση
Είναι πλέον ώριμες οι συνθήκες, λόγω των ζημιών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή και δεν καλύπτονται από το κανονιστικό πλαίσιο του ΕΛΓΑ, για την επίσπευση των αλλαγών στην ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής. Ήδη, κάποιοι αγρότες καταφεύγουν σε συμπληρωματική ασφάλιση σε ιδιωτικούς φορείς, πλέον της ασφάλισης στον ΕΛΓΑ, επιδιώκοντας την πληρέστερη κάλυψη της παραγωγής τους από έκτακτες ζημιές. Ο ΕΛΓΑ είναι σύμμαχος του αγρότη, αλλά σε κάθε περίπτωση, ο Κανονισμός ασφάλισης θα πρέπει να προβλέπει τη δυνατότητα για επιπλέον καλύψεις, με το αντίστοιχο ασφάλιστρο. Η ευελιξία στην ασφάλιση του ΕΛΓΑ περνάει και από τα χέρια των αγροτών.

4. Ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού
Ως χώρα γερνάμε, η επαρχία φθίνει και οι πόλεις διογκώνονται. Τα προγράμματα νέων αγροτών είναι ένα μέσο για να ανασχεθεί, εν μέρει, η δημογραφική απίσχναση της περιφέρειας. Ωστόσο, δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη της προτελευταίας προκήρυξης, όπου κάποιος γινόταν νέος αγρότης με δεσμεύσεις μόνο για 4 χρόνια. Το πρόσφατο πρόγραμμα, με οκταετείς δεσμεύσεις και γενναιότερη χρηματοδότηση θα κατευθύνει ασφαλέστερα νέο κόσμο στην ενασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, γεγονός με θετικές επιδράσεις τόσο στην δημογραφική αναζωογόνηση όσο και στην συνολικότερη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιφέρειας.

5. Ταυτότητα, ποιότητα, εξωστρέφεια
Δεν υπάρχει πραγματικό αντίκρισμα αν παράγουμε προϊόντα και δεν μπορούμε να τα πουλήσουμε. Άλλα ούτε και να παράγουμε στο σύγχρονο κόσμο προϊόντα χωρίς ταυτότητα και ποιότητα. Είμαστε μια μικρή χώρα και οφείλουμε να εστιάσουμε στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, όπως οι ευνοϊκότερες κλιματικές συνθήκες για ποιοτικά προϊόντα και η ισχυρή ταυτότητα εμβληματικών προϊόντων μας, όπως η φέτα και οι οίνοι ΠΟΠ. Απαιτείται να διατηρήσουμε την εθνική μας στρατηγική, την ισχυρή παρουσία στα ευρωπαϊκά όργανα, προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία της ονομασίας των προϊόντων μας σε διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, άλλα και η άμεση ενεργοποίηση σε φαινόμενα νοθείας ή καταστρατήγησης των εμπορικών μας σημάτων. Παράλληλα όμως, θεμελιώδους σημασίας είναι και η απαρέγκλιτη τήρηση αυστηρών προδιαγραφών για την προστασία της ποιότητας εγχώρια, καθώς και η πάταξη των περιπτώσεων νόθευσης και λαθρεμπορίας.
Οι απανωτές εξωγενείς κρίσεις τα τελευταία χρόνια εύλογα προβληματίζουν τους πολίτες. Ωστόσο, μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες χωρίς να περιμένουμε τον από μηχανής Θεό. Η πορεία της χώρας την τελευταία τριετία αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, πρώην αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε σε ένθετο αφιέρωμα του “Ελεύθερου Τύπου” για την Έκθεση Agrotica HELEXPO